Ode aan de bladluis
Ehhhh het lieveheersbeestje………
Geen slakkenplaag (nog niet) maar een luizenplaag dit jaar, en niet alleen in mijn tuin, ik hoor het overal. Bij mij in de tuin, één appelboom zit onder de luis. De ander is niet aangeraakt. Hoe kan dat? De kersenboom en nog een aantal anderen planten zitten ook onder. Zouden ze verloren zijn? In een moment van verbijstering spuiten we er wat verdunde brandnetelgier op. Maar ik weet, het is te weinig en het lukt ook niet omdat elke keer te doen.
Op social media in een ecologische moestuiniergroep valt mijn oog op wat iemand schrijft na een noodkreet van iemand anders over de bladluis: “Bladluizen lekker laten zitten, de natuur lost dat zelf wel op”. Deze tekst blijft als een mantra door mijn hoofd gaan, het geeft hoop wanneer ik de luizen zie. Maar ook wanhoop, zo veel luizen moet dat echt nog goed komen? Waar zijn de luizeneters? Wat kan ik doen?
Dan kom ik, toch wel een paar weken later, op de tuin en ik heb werkelijk nog nooit zoveel lieveheersbeestjes larven bij elkaar gezien. Wat zijn ze lelijk en wat zijn ze mooi deze monstertjes!! Zóveel, een leger aan larven. Delen van de appelboom zijn al helemaal schoon gepoetst, de appels komen weer glansrijk tevoorschijn. Ik ben verbluft, het is echt waar, wat geweldig hoe de natuur dat toch oplost!! Kwestie van vertrouwen.
Langlang geleden toen ik mijn eerste studie milieukunde volgde (1993-1998), deed ik stage bij Stichting Duinbehoud in Leiden. Ik deed een onderzoek naar bladluizen en ecologische verbindingen. De boeren in Nederland zijn niet blij met de bladluizen en ander ongedierte die hun gewassen aantasten. Logisch. In Nederland waren en zijn veel weilanden met hekken omheind of alleen water, weinig tot geen bomen of struiken, geen natuurlijke of ecologische verbindingen. Hier kwam steeds meer aandacht voor. Maar nog steeds, twintig jaar verder, te weinig zie en lees ik. Momenteel oproepen van Natuurmonumenten dat wilde bloemen verdwijnen, waardoor bijen en andere insekten het ook weer moeilijk hebben. Ze delen actiepaketten uit om te zaaien.
Wanneer je in Engeland loopt door de weilanden is dat fantastisch, overal struiken, natuurlijke muurtjes, wilde bloemen, bomen. Heerlijk om door te wandelen. Recht van overpad, iedereen mag door je weiland wandelen. Vrijer voor mensen, dieren en beestjes.
Recht van overpad. Engeland 2007
In Nederland zijn we bang voor ziektes en ongedierte waardoor we kale afscheidingen hebben en liever niemand op je land. De angst bestond dat natuurlijke afscheidingen schuilplekken voor ongedierte zouden zijn. In mijn onderzoek destijds bleek deze angst ongegrond te zijn. Juist natuurlijke afscheiding geef behuizing aan natuurlijke vijanden en overpad voor bijzondere dieren. De bladluis komt met de wind. Dikke pech als deze op je plant terecht komt, je voorkomt het niet. Het is hoe de wind waait. Dan heb je nog luizen met diverse voorkeuren, de één steek zijn neus in alleen die plant en de ander gaan alleen voor die andere plant. Mijn ene appelboom vonden ze niet lekker, de andere wel. In hoeverre je boom of plant bezwijkt onder de hoeveelheid luizen hangt af van de conditie van je plant of boom, hoeveel ongemak kan die verdragen?
Mijn appelboom heeft een bondje met de lieveheersbeestjes gesloten en lijkt het te winnen van de bladluis. Toch nog appels dit jaar!?
“Bladluizen lekker laten zitten,
de natuur lost dat vanzelf wel op.
Kwestie van vertouwen.“
Waarom zo lang wachten op de hulptroepen? Dan is het handig wat te weten over de cyclus van het lieveheersbeestje. Ik zoek het op:
Het lieveheerstbeestje, het vrouwtje, legt 20 tot 50 eieren per dag. Ze legt ze in de buurt van bladluizen. Dus eerst moeten er bladluizen zijn!
De eieren hebben 4 tot 10 dagen nodig om uit te komen, afhankelijk van de temperatuur.
Uit de eieren komen de larven, deze hebben ongeveer 20 dagen nodig om zich te ontwikkelen. In deze tijd eten ze 200 tot 600 bladluizen!
Dan worden ze pop. Na 7 tot 10 dagen komt er een volwassen lieveheersbeestje uit gekroppen. En begint de cyclus weer opnieuw!
Reken maar uit hoeveel weken ze nodig hebben om een hele appelboom te ontluizen als je begint met 1 of 2 lieveheersbeestjes…..
Ze hebben hun tijd nodig.
Mooie spiegel:
Natuurlijke processen hebben hun tijd nodig!